خارش به احساس تحریک کننده روی پوست گفته می شود که باعث می شود فرد تمایل به خاراندن آن ناحیه پیدا می کند.
به طور ساده خارش نوعی واکنش عصبی وپوستی است که می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. ازجمله دلایل خارش بدن می تواند
خشکی پوست
آلرژیها
گزش حشرات
بیماری های پوستی
اختلالات داخلی بدن
استرس یا اضطراب و
…
درمان خارش بستگی به دلایل خارش بدن دارد ولی به طور کلی:
مرطوب نگه داشتن پوست با کرمهای مناسب
استفاده از کمپرس سرد
داروها
در کل دلایل خارش بدن می تواند به شرح زیر باشد.
خارش بدن یکی از احساسات ناخوشایندی است که تقریباً همه افراد در طول زندگی خود تجربه میکنند. این حالت میتواند از یک تحریک ساده پوستی تا نشانهای از بیماریهای جدی داخلی باشد. در حقیقت، خارش نوعی واکنش طبیعی بدن برای هشدار نسبت به وجود یک عامل محرک یا عدم تعادل در پوست یا اندامهای داخلی است. وقتی پوست دچار تحریک شود، پایانههای عصبی مخصوص خارش سیگنالی به مغز ارسال میکنند و فرد احساس نیاز به خاراندن پیدا میکند. این واکنش اگر موقت و سطحی باشد جای نگرانی ندارد، اما اگر طولانیمدت یا گسترده باشد، باید بررسی دقیقتر انجام شود.
۱. دلایل پوستی خارش بدن
بسیاری از موارد خارش به مشکلات مستقیم پوست مربوط میشوند. یکی از مهمترین آنها خشکی پوست (Xerosis) است که بهویژه در فصلهای سرد یا در محیطهای کم رطوبت بیشتر دیده میشود. نبود چربی طبیعی روی پوست باعث تیرگی، پوستهریزی و در نهایت خارش میگردد. همچنین، بیماریهای التهابی پوست مانند اگزما یا درماتیت از دیگر علل مهم هستند؛ در این حالت، سیستم ایمنی بیش از حد فعال میشود و باعث التهاب، سرخی و خارش میشود.
پسوریازیس نیز یکی از بیماریهای شایع پوستی است که باعث تجمع سلولهای مرده روی سطح پوست و ایجاد لکههای خشک و خارشدار میشود. علاوه بر این، عفونتهای قارچی یا انگلی مانند گال (Scabies) میتوانند خارش شدید و گسترده ایجاد کنند که معمولاً شبها بدتر میشود.
۲. آلرژیها و تحریکات خارجی
خارش بدن میتواند ناشی از واکنش آلرژیک باشد. در این حالت، بدن به یک ماده بیضرر مانند غذا، دارو، گرده گیاه یا مواد شوینده واکنش افراطی نشان میدهد. آلرژی ممکن است فقط روی بخشی از پوست اثر بگذارد یا کل سطح بدن را درگیر کند. برخی داروها مانند آنتیبیوتیکها یا مسکنها نیز ممکن است باعث خارش شوند. تماس مستقیم پوست با پارچههای مصنوعی، عطر یا مواد شیمیایی نیز تحریکزا است.
۳. بیماریهای داخلی و سیستمیک
گاهی خارش بدن نشانهای از یک اختلال در عملکرد اندامهای داخلی است. برای مثال، بیماریهای کبدی مانند صفراوی یا هپاتیت ممکن است باعث تجمع نمکهای صفراوی در خون شوند و در نتیجه فرد احساس خارش در سراسر بدن داشته باشد. در نارسایی کلیه نیز مواد سمی و زائد در خون جمع میشوند و گیرندههای عصبی پوست را تحریک میکنند. اختلالات تیروئید، بهویژه پرکاری یا کمکاری آن، نیز با تغییر در متابولیسم پوست میتوانند عامل خارش باشند. در برخی موارد، خارش میتواند علامت اولیه بعضی سرطانها از جمله لنفومها باشد که باید جدی گرفته شود.
۴. عوامل عصبی و روانی
یکی از جنبههای مهم و کمتر شناختهشده خارش، جنبه عصبی و روانی آن است. استرس، اضطراب و فشارهای روحی میتوانند باعث فعال شدن مسیرهای عصبی خارش شوند حتی بدون وجود عامل خارجی. در برخی افراد، این نوع خارش مزمن شده و حتی پس از درمان پوستی ادامه مییابد. بیماریهای عصبی مانند اماس یا آسیب به اعصاب محیطی نیز ممکن است احساس خارش غیرواقعی ایجاد کنند.
۵. شرایط محیطی و سبک زندگی
برخی شرایط محیطی نیز در تشدید خارش نقش دارند. تماس مکرر با آب داغ و صابونهای قوی، کاهش رطوبت هوا، یا استفاده از لباسهای تنگ میتوانند پوست را تحریک کنند. مصرف ناکافی آب و کمبود ویتامینهایی مانند A، C و E نیز باعث خشکی و حساسیت بیشتر پوست میشود.
۶. نحوه پیشگیری و مراقبت
برای جلوگیری از خارش، رعایت چند نکته ساده میتواند بسیار مؤثر باشد:
- استفاده از کرمهای مرطوبکننده پس از استحمام.
- پرهیز از دوشهای خیلی داغ و طولانی.
- پوشیدن لباسهای نخی و سبک.
- مصرف کافی آب و میوههای تازه برای حفظ رطوبت طبیعی پوست.
اگر خارش بدن بیش از چند هفته ادامه داشته باشد، یا همراه با علائم دیگری مثل زردی پوست، تورم یا کاهش وزن غیرعادی باشد، باید به پزشک مراجعه کرد تا علت اصلی تشخیص داده شود.
در مجموع، خارش بدن یک علامت مشترک برای طیف وسیعی از شرایط پوستی، آلرژیک، داخلی یا عصبی است. درک دقیق علت آن کلید درمان مؤثر محسوب میشود. کنترل استرس، مراقبت از پوست و بررسی سلامت عمومی بدن میتواند از بروز و تداوم آن جلوگیری کند.
اگزما وخارش بدن
اگزما و خارش بدن
خارش بدن یکی از شایع ترین علائم آلرژی است. وقتی بدن با ماده ای که آن را بیگانه یا مضر تشخیص می دهد تماس پیدا می کند، سیستم ایمنی بیش از حد واکنش پیدا می کند و ماده ای به نام هیستامین ازاد می کند.
